(Αφιερωμένο στον Ρούντι, το λυκόσκυλο που αγάπησα όσο ήμουν παιδί και που δε θα ξεχάσω ποτέ.)
Όλοι ξέρουμε τον πλούτο των λέξεων που έχει η Ελληνική γλώσσα, κι όμως, οι περισσότεροι από εμάς αγνοούμε την ετυμολογία που έχουν λέξεις που λέμε ακόμη και καθημερινά. Μιας και σε αυτή τη σελίδα έχουμε ιδιαίτερη συμπάθεια για τα σκυλιά, είπαμε να δώσουμε την ετυμολογία της λέξης «σκύλος»
Στα αρχαία Ελληνικά λοιπόν, ο σκύλος λεγόταν «Κύων». κύων εκ του κυνέω-κυνῶ=φιλῶ, με την σημερινή έννοια, δηλαδή δίνω φιλί. Ὁ κύων (του κυνός, τον κύνα) είναι «συνανθρωπευόμενος» (συναναστρέφεται τούς ανθρώπους) και «φιλοδέσποτος» (αγαπάει να έχει δεσπότη/αφεντικό) και δεν είναι καθόλου μνησίκακος. Φιλεῖ(αγαπάει) την κατοικία των ευεργετών του και είναι πολύ εκδηλωτικός στην αγάπη του και στην κυριολεξία κυνέει-«κυνεῖ» (δίνει φιλιά), στους κυρίους του αλλά και τούς …φυλάει. Και φυλάει και …φιλάει. Όπως λέει και ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Αριστοτέλης στο «Περί Ζώων Ἱστορ.» (1,488)
«Θωπευτικὸν καί φιλητικὸν ζῶον ὁ κύων».
Μετάφραση:
«O σκύλος είναι χαδιάρικο και αγαπητό ζώο.»
Κύναν+ἄγω/οδηγώ= κυνηγώ, το οποίο σημαίνει «διά των κυνών τα θηρία λαμβάνειν», οδηγούμε τον κύνα και στην συνέχεια αυτός μας «οδηγεί» στα θηρία.
Πριν όμως προχωρήσουμε να πούμε πως τη κυνηγητικά σκυλιά έχουν (και είχαν και στην αρχαιότητα) συγκεκριμένη εκπαίδευση. Ο γράφων δεν συμφωνεί με το κυνήγι ως δραστηριότητα αλλά απλά αναφέρει την ετυμολογία της λέξης. Αλλά ας συνεχίσουμε:
Το μικρό του κυνός λέγεται σκύλαξ, εξ ου και το σημερινό σκύλος, σκύλα, σκυλάκι. Εκ του σκύλλω/σπαράσσω και σκυλεύω=απογυμνώνω νεκρό εχθρό, αφαιρώ λάφυρα. Σκύλα=λάφυρα. Ο σκύλος πολλές φορές φέρνει «λάφυρα» στο αφεντικό του. Τόσο ο σκύμνος (μικρό του λέοντος) όσο ο σκύλαξ και εκ του σκύλλειν= «τὸ τοῖς ὄνυξι σπᾶν», «σπάνε» τα νυχάκια τους για να βρουν «σκύλα».
Και σήμερα λέμε «τον έριξε στα σκυλιά», δηλαδή τον έριξε για «σκύλευση».
Εδώ πρέπει να πούμε πως οι λέξεις των αρχαίων Ελλήνων ήταν περιγραφικές και η ετυμολογία τους περιέγραφαν χρώματα, ποιότητες ή ιδιότητες. Η λέξη «κύνας» περιγράφει το ζώο που βγάζει αγάπη στον αφέντη του. Η λέξη «σκύλος» πάλι, λέει πως το ζώο του αρέσει να πηγαίνει κάποιου είδους «λάφυρο» στον αφέντη του.
Αυτή ήταν η ετυμολογία των λέξεων σκύλος και κύνας. Ελπίζουμε να σας άρεσε.
Μάριος Π.
YouTube Channel: https://www.youtube.com/channel/UCD7ZgI8g48KNyeQSwd8CK7A
